استاد ضياء احمد فاضلی

از نظر دانشمندان اسلام، شارع حكيم هر جا كه ما رابه نماز امر كرده، نماز كامل وبا خشوع را از ما خواسته است؛ نه نماز سرسرى وغافلانه را.

امر به «اقامه» نماز در دهها آيه، مثل: «اقم الصلاه …. اقيموا الصلاه …» وعبارات: «اقاموا الصلاه….. ليقيموا الصلاه …. مقيمين الصلاه…» ومشابهات آن، در ده ها آيه ديگر، همگى به معنى نماز كامل است، نمازى كه با اخلاص كامل وحضور قلب، با تفكر وتأمل بر افعال ومعارف آن، وبا شرايط وآداب آن، ادا شود. وفضايل، بركات وتأثيراتى كه بر نماز ذكر شده، متعلق به همين گونه نمازى است؛ نه به هر نمازي.
به كسانى كه تمام توان شان را در اداى هر چه بهتر نماز ها به كار مى بندند واهل نماز كاملند، مژده رستگارى ودرجات عالى داده شده، وغافلانى كه نماز را حيف وميل مى كنند، هشدار عذاب وسيه روزى داده شده است.

به راستي، اين امر آنچنان نزد خداوند مهم است كه سرنوشت انسان در آخرت را از روى آن تعيين مى كند، چنانچه پيامبر عليه السلام مى فرمايند:

«اولين عملى كه از بنده در روز آخرت مورد باز پرس قرار مى گيرد نماز است،اگر نيكو بود، بنده كامياب ورستگار است، واگر ناقص بود، زيانكار وبدبخت» (طبرانى).
ومى فرمايند: «خداوند به نماز مردى كه ميان ركوع وسجده پشتش را راست نكند، نگاه نمى كند».

ومى فرمايند: «بدترين دزد، كسى است كه از نمازش دزدى مى كند».
اصحاب پرسيدند: چگونه از نمازش دزدى مى كند؟ فرمودند: «ركوع وسجده اش را تمام نمى كند»

وچون از ايشان در باره نگاههاى نماز گزار به راست وچپ پرسيده شد،فرمودند: «اين دزدى و اختلاسى است كه شيطان از نماز بنده انجام مى دهد».

ومى فرمايند: «بنده از نمازش فارغ مى شود در حالى كه آنچه براى او از نمازش نوشته مى شود، نصف، يا يك سوم، ويا يك چهارم … وتا يك دهم است» (به همان اندازه كه دراّن حضور قلب واخلاص داشته است). وحتى گاهى شيطان تمام نماز او را اختلاس مى كند وچيزى براى او باقى نمى ماند، چنانچه مى فرمايند: «بسيارند نماز گزارانى كه بهره يى از نماز، جز خستگى وماندگى ندارند».

غافلانه وسرسرى نماز خواندن آنچنان در حق اين امت خطرناك است كه مشاهده آن، شخصيتى مانند حضرت انس (رض)-خدمتگار رسول خدا- را به گريه مى اندازد، چنانچه امام ابن شهاب زهري- طبق روايت امام بخاري- مى گويد:

«در شهر دمشق به محضر حضرت انس (رض) شرفياب شدم، ديدم كه ايشان گريه مى كنند، وچون سبب گريه شان را پرسيدم، فرمود: من از آنچه از زمان رسول خدا به ياد دارم، الآن چيزى نمى بينم، جز نماز، واين نماز هم الآن ضايع شده است (مردم آن را سرسرى وبى روح مى خوانند)».

بلى خواننده گرامى: اين شكايت حضرت انس (رض) از نماز خيلى ها ، متعلق به زمان تابعين است. وبه يقين نماز آنها از نماز ما خيلى بهتر بوده است، پس چه فكر مى كنيد، نماز اكثر مردم غافل زمان ما چقدر گريه آور خواهد بود؟ وآيا براى آن نبايد خون گريست؟

براستى، چنين نماز هاى بيش از اينكه دستگيره نجات باشد، وسيله عذاب خواهد بود، چنانچه پيامبر عليه السلام مى فرمايند: «كسى كه به نماز ايستد در حالى كه وضويش را كامل نساخته، و از وقتش آن را تاخير، و ركوع، سجده ونشانه هاى آن را سرقت نمايد، اين نماز در حالى كه سياه وتاريك است، از او بر داشته شده واز موى سرش تجاوز نمى كند، ومى گويد: خداوند ترا ضايع كند كه مرا ضايع كردى .. خداوند ترا ضايع كند كه مرا ضايع كردى!».

در حالى كه اگربه آن ارزش مى داد وبخوبى ادا مى كرد، مايه سرفرازى و رستگارى او مى گرديد، چنانچه در مطلع همين حديث يادشده، مى فرمايند:

«مسلمانى كه با شستن تمام اعضاى لازم، وضويش را كامل كند، سپس در وقت مناسب آن، به ادايش قيام كند وفقط به خاطر خدا آن را بجا آورد، واز وقتش به تأخير نيندازد، واز ركوع، سجده ونشانه هاى آن چيزى كم نكند، نمازش در حالى كه سفيد ودرخشان است، بسوى خداى عزوجل بالا برده شده، و از نورآن ميان مشرق ومغرب روشن مى شود، تا به خداوند رحمن ميرسد».

حسن بصرى رحمه الله مى گويد: «هر نمازى كه دل در آن حاضر نباشد به عقوبت وكيفر نزديكتر است ،تا به پاداش».

خواننده عزيزم! آنچه در بالا از احاديث براى شما نوشتم، ساده از كنارش نگذريد، اين ها شوخى نيست. آن ها را جدى بگيريد، به آن ها دقت كنيد، خود را به آن ها بسنجيد، اگر نماز شما از آن اشكالات خالى بود، خدا را شكر نمائيد كه يك چنين توفيق عظيمى را نصيب شما گردانيده است. ورنه، بر محروميت وغفلت خود افسوس بخوريد، وبر حال تان بگرييد، خود انصاف كنيد،مثلاً اگر كارگر شما بابى پروايى تمام، چند بارى بيل را اين سو وآنسو كند، وبى هيچ نتيجه، روز را به پايان رساند، آيا از او راضى مى شويد؟ وحاضريد كه به او معاش يك كار گر صادق و ورزيده را بدهيد؟

ويافرضاً شما كه مصالح ساختمانى، ونقشه زيبا وزمين را در دسترس مستأجرتان قرار داده ايد، روز تحويل گيرى مشاهده مى كنيد كه او از طول وعرض نقشه شما زده وبناى نا موزون و درهم و برهمى ساخته وبيشتر كه دقت مى كنيد، مى بينيد كه او به عوض سنگ، اساس ساختمان را بر لخته هاى نمك ويخ گذاشته است، انصاف كرده بگوئيد: شمابا او چه مى كنيد: آيا فرياد نمى زنيد كه اين همه مصالح ساختماني، وقت وسرمايه ام را تو تلف كردي، كَى به اين سادگى از دست من رها خواهى شد؟

بلي، برادر وخواهر! نمازيكه در اّن بجاى اخلاص رياء؛ وبجاى حضور قلب غفلت؛ وبجاى ادب ووقار، سبكى وبازى با جان ولباس، وبه جاى تفكر وتدبر در قرائت، سرعت ومسابقه باشد، مانند بناء سست وسطحى يى است كه بر تَه پايه هاى از يخ ونمك بناء شده باشد.

نمازى كه به سرعت وعجله خوانده شود واز طول وعرض وعمقش كاسته شود ويا به نماز منافق بماند، چنانچه پيامبر اسلام فرمودند:
«اين نماز منافق است كه منتظر غروب آفتاب مى نشيند، همين كه خورشيد ميان دو شاخ شيطان (نزديك غروب) قرار گرفت، مى پرد وچهار نول مى زند وخدا را جز اندكى ياد نمى كند»

آيانه اينست كه چنين نمازى به همان ساختمان سُست بنياد، نا موزون وزشت ميماند؟. شما چه فكر مى كنيد، آيا چنين ساختمانى بزودى بر سر اين باشنده نادانش كه انتظار يك ساختمان مستحكم را از آن دارد، فرونخواهد ريخت وهلاكش نخواهد ساخت؟ اينچنين است حال نماز خوانى كه با نماز چنين عمل مى كند.
راستي،خواننده عزيز!شما چطور؟ نكند-خداى نخواسته- نماز شما نيزچنين باشد. پس اگر چنين است،  برخود رحم كنيد، وساختمان زيباى نماز، كه خداوند نقشه ومواد وامور لازم آن را به شما داده است، تهداب آن را بر نمك ويخ نگذاريد (آنرابارياءوسمعه آلوده نسازيد).

شكل آن را كج، كوتاه وزشت نسازيد، از قد وبر آن نزنيد محتويات درون آن را خام نسازيد. فرصت زندگى را بيهوده تلف نكنيد تا در روز محاسبه از رستگاران شويد، نه از تبهكاران، چنانچه پيامبر عليه السلام فرمودند:

«روز قيامت اولين محاسبه بنده از نماز است. اگر نيكو بود كامياب ورستگار است واگر ناقص بود خساره مند وتبهكار» .

يادتان باشد از آنجا كه نماز سر چشمه ايمان، فضيلت وهرگونه خير و بركت است، شيطان كه دشمن ديرينه شما است از هيچ چيزي، به اندازه نماز خواندن شما ناراحت نمى شود، واز هيچ تلاش وكوششى در جلوگيرى تان از نماز- ويا اقلابى محتوا وبى روح ساختن آن- كوتاهى نمى كند. در جريان نماز، نمى گذارد كه به ياد خدا باشيد، وسوسه ها ايجاد مى كند، شما را به چيزهاى موهوم وخيالى كه در بيرون نماز كمتر به آن مى پردازيد، مشغول وسرگرم مى سازد، هر چيز فراموش شده را به ياد تان مى دهد. سر انجام حاصل اين وسوسه ها اگر خداى نخواسته شما با آنها مقابله نكرده وبى اعتنا باشيد، اينست كه شما از نماز احساس دلتنگى مى كنيد، وآن چنان سرعت مى گيريد كه گويى كاروان حركت كرده وشما در بيابان پر خوف تنها مانده ايد، اين در حالى است كه شما هر كار ديگر زندگى تان را به آرامى و دقت انجام مى دهيد: نان خوردن، راه رفتن، كاركردن، صحبت كردن، تفريح وهر كار ديگر تان را.

اما همين كه نوبت به نماز رسيد، ديگر شما عوض مى شود ونماز كه بايد براى شما آرامش وسرور معنوى ايجاد كند، از بس كه عجله مى كنيد دچار اضطراب وخستگى مى شويد. ركوع وسجده اش نا تمام ، حركت وقرائت، وتكبير وتسبيحش، شتابانه وبهم ريخته است، اين در حالى است كه همه ميدانيم كه در حضور خداوند بايد چگونه احساس وحالتى داشته باشيم، وچگونه با وقار و متواضعانه بايستيم، وچه گونه اداى تعظيم واحترام كنيم.

najm.af

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: